WhatsApp ile sorHoLEP ile Prostat tedavisi – Prof. Dr. Tibet Erdoğru, ÜroKlinik
Prostat kanseri tedavisinde HİFU nasıl kullanılır?
HIFU, (High Intensity Focused Ultrasound) radyasyonsuz şekilde, yüksek yoğunlukla odaklanarak prostat dokusuna gönderilen ses dalgaları ile prostat kanser hücrelerinin yok edilmesini hedefler.
Genel anestezi altında 2-3 saat içinde uygulanır, milimetrik hesaplamalar ile prostatın içindeki dokular haritalanır ve uygulanır. Bu nedenle hastanın hiç bir şekilde hareket etmemesi gereklidir.
Transrektal olarak kalın bağırsak içine yerleştirilen ultrason kaynağı ile hedeflenen ve haritalanan prostat dokusu ve içindeki kanser bölümü HIFU ile sağlanan yüksek ısı etkisiyle tümüyle harap edilir ve harap olan doku ve hücreler daha sonra vücuttan doğal yollarla atılır.
Genellikle prostatın boyutları, büyüklüğü ve kanserin prostat içindeki yerine göre 3 formda uygulanabilir.
1. Hemiablasyon (Yarım hadefleme); prostatın iki lobundan birisi hedeflenir
2. Tek çeyrek bölge korunarak zonal hedefleme; lobun yarısına uygulanır yani prostatın çeyrek bölgesine ve diğer lobun çeyrek bölgesine
3. Sadece kanser tespit edilmiş hedefe uygulanır; Gleason Skor 6 ve maksimum biopsi kanser uzunluğu 5 mm altında ise dikkatli seçilen hastalarda uygulanır)
HIFU Uygunluk açısından değerlendirmede neler önemli?
İngiltere’de 2003 yılından beri tedavi edilen 2000 üzerindeki prostat kanseri hastasındaki verilerde hasta seçiminde elimizde olması önemli olan değerlendirmeler
• Multiparametrik MRI
• Prostat biopsi haritası
• MRI ile hedeflenmiş prostat biopsisi
• Özellikle yüksek riskli hastalarda PSMA-Ga68 PET-CT ile metastaz olmadığının kontrol edilmesi
HIFU uygulamasından sonra hastalar nasıl takip edilir?
Sadece PSA seviyesi ile, gerektiğinde prostat multiparametrik MRI ve çok çok ihtiyaç varsa tekrarlayan biopsi ile takip edilir.
2016 Amerika Üroloji Derneği toplantısında sunulan 625 prostat kanseri olan erkekteki ortalama 56 aylık takip sonuçlarında, 5 yıllık metastaz olmadan yaşam oranı %97, tümüyle yaşam oranı (%99) olup, 5 yıllık takipte 8 hasta kaybedilmiş, bunların hiçbirinde ölüm nedeni prostat kanseri olmamıştır.
HIFU uygulandıktan sonra hastaların %27’sine 5 yıl süresince başka tedavi uygulanması gerekmiş ve uygulanmış. Bu tedavilerin
• %20 ikinci HIFU
• %6 tüm prostat bezini hedef alan radikal tedaviler (robotik cerrahi ya da radyoterapi –ışın tedavisi-) olmuş
• %1 Anti-androjen hormon tedavisi kullanmış
Hastaların 5 yıllık takipleri süresince %35’ine (222) tekrar ikinci biopsi yapılmasına karar verilmiş. Sadece %8’inde HIFU uygulanan bölgede biopsi örneklerinde kanser tekrarı görülmüş. Diğer %7’de prostatın başka alanında kanser hücresi tespit edilmiş. Ya da kanser hücresinde prostatın diğer bölümlerine ilerleme olarak kabul edilmiştir. Geriye kalan biopsi uygulanmış %20 hastada kanser görülmemiştir.
HIFU uygulandıktan sonra 1 yıl içinde
• %97 hasta pet kullanmaksızın idrarını tutabilmektedir.
• İlk 1 yıl cinsel fonksiyon açısından takibe alınmış hastaların %84’ü
• İkinci yılda ise cinsel fonksiyon açısından takibe alınmış hastaların %86’sı normal başlangıçtaki kalitede ereksiyon bildirmiştir.
Sonuç olarak,
HIFU Orta ve düşük riskli prostat kanseri hastalarında, oldukça düşük yan etki profili ile, orta dönemli takip sonuçlarında oldukça yüksek oranda başarı, daha kısa hastanede kalış ve daha kısa -2-3 gün- sonda kalma süresi ve ayrıca tekrarlanabilir bir işlem olması avantajı ile minimal invaziv tedavi olarak Prostat Kanseri tedavisinde uygulanabilmektedir.
118 Prostat kanseri hastasında HIFU sonrasında cinsel fonksiyon takibinin yapıldığı klinik araştırmada ise, uygulamanın ilk 1. Ve 3. Ayında skorlar düşük iken, 12. ayda skor değerlerinde tedavi öncesine göre farklılığın anlamsız olduğu tespit edilmiş. Sadece %37 hastanın ağızdan ilaç desteği olduğu belirtilmiş. Ve fokal tedavi olarak HIFU ile cinsel fonksiyonun korunabildiği ancak bu avantajının kanserin kontrolü konusunda uzun dönemli verilerinin eklenmesine ihtiyaç olduğu vurgulanmıştır.
HIFU dezavantajları ve dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?
Genel anestezi altında uygulanması gerekir.
HIFU dalgalarının mesane boynunu yakarak mesane boynu darlığına yol açmamasına dikkat edilmelidir
HIFU dalgalarının belirli güvenlik sınırı ile kalın bağırsak duvarından uzakta prostat içine verilmesi ve bağırsak duvarının zedelenmemesi için önemlidir.
Avusturalya’daki 108 hastalık klinik araştırma sonucunda ilk 3 ay süresince %25 hastada idrar yapma zorluğu ile karşılaşılabilmektedir.
HIFU uygulandıktan sonraki 3. Ayda hafif derecedeki idrar kaçırma oranı %30 olarak verilmiş. Sadece hastaların %2’sinde idrar kaçırma için ek cerrahi tedavi gerekliliği olduğu bildirilmiştir.
Uzun dönemli 10-15 yıl süreli kanser sonuçları henüz elimizde değildir. Ancak orta vadeli sonuçlar oldukça yüz güldürücü gözükmektedir.
HIFU, Prostat kanserinde hangi tedavilerden sonra uygulanabilir?
Prostat kanserinde ışın tedavisi almış ve PSA değeri tekrar yükselen hastalarda , eğer PSA yükselmesinin nedeni metastaz değil, prostat içinde kanserin kontrol edilememiş olması ise HIFU kurtarıcı bir seçenek olabilir.
Radikal prostatektomi ameliyatından sonra cerrahi bölgesindeki kanser tekrarı olan 22 hastada HIFU uygulanmış ve bu klinik çalışmada Hastaların yaklaşık yarısında (%54) 3. Ayda PSA değeri 0.4’ün altına gerilemiş. Belirgin bir yan etki bildirilmemiştir.
Aralık 2015 itibari ile F.D.A, A.B.D.’de kullanımını onaylamıştır.
ÜroKlinik Bilgilendirme Platformu
Summary
Reviewer
Prof. Dr. Tibet Erdoğru
Review Date
Reviewed Item
Prostat Kanseri Tedavisinde HİFU
Author Rating
Benzer yazılar
