Böbrek Üstü Bezi

Her bir böbreğin üstünde olmak üzere sağ ve sol böbrek üstü bezi vardır (Şekil-1). Aynı zamanda bu beze Surrenal bez ya da Adrenal Bez’de denilmektedir.
Şekil-1: Böbrek Üstü bezleri böbreklerin tam tepesinde bulunur ve yoğun damar yapısı ile vücudun önemli hormon salgısını sağlar.

Adrenal bez ya da diğer deyiş ile Böbrek Üstü Bezi, günlük yaşamımızda çok öneme sahip genel sağlık ve vücudumuzun genel dayanıklılığı içinde gerekli çok önemli ve spesifik hormonları üretir. Salgılanan bu hormonlar vücudumuzun strese yanıt vermesinde çok önemlidir.

Her bir Adrenal Bez, adrenal korteks ve adrenal medulla olarak iki bölüme ayrılır (Şekil-2)

Şekil 2-  Adrenal Bez korteks ve medulla olarak iki bölümden oluşur. Ve farklı hormon üretimlerinden sorumludur.

Adrenal medulla adrenal bezin iç kısmını oluşturur, epinefrin ve norepinefrin adındaki hormonları salgılar. Bu iki hormon adrenalin ve noradrenalin olarak da bilinir. Stresin arttığı durumlarda vücut adaptasyonu için etki eder.

Adrenal korteks ise dış katman olarak adlandırılır ve progesteron, DHEA ve kortizol yapar.
Adrenal Korteks dıştan içe sırasıyla Zona Glomerulosa, Zona Fasikulata ve Zona Retikularis adı altında farklı üç zondan oluşmaktadır (Şekil-3). Her bir katmandaki hücreler farklı nitelikte olup, farklı hormon salınımını sağlamaktadır.
Şekil-3: Korteks bölümündeki farklı üç katmandan farklı hormonlar salgılanmaktadır.

Zona Glomerulosa: Steroid hormon olan Aldosteron adındaki mineralokortikoid hormonunu üretir. Vücudumuzdaki sıvı ve tuz dengesini sağlamaktadır.

Zona Fasikulata: Kortizol gibi glukokortikoidleri salgılar. Stress hormonu diye de adlandırılır.

Zona Retikularis: Seks hormonlarının ön yapımında yer alan DHEA ve androstenodione hormonlarını üretir.

Vücut sağlıklı olduğunda, kontrol mekanizması (homeostasis) belirgin miktardaki hormonları günün belirli saatlerine göre salgılar ve vücut hormon dengesinin belirli bir düzeyde kalmasını sağlar. Stres anında adrenal bez yanıt verir ve hormon değerleri hızla artışa geçer.

BÖBREK ÜSTÜ BEZİ HAKKINDA SORUNUZ MU VAR?